CMA: Cofysgrifau Capel Bwlchgwynt, Tregaron

This material is held atNational Library of Wales / Llyfrgell Genedlaethol Cymru

  • Reference
    • GB 210 BWLTRE
  • Alternative Id.
      (alternative) vtls004241385
      (alternative) (WlAbNL)0000241385
  • Dates of Creation
    • 1871-1912
  • Name of Creator
  • Language of Material
    • Welsh English Cymraeg, Saesneg
  • Physical Description
    • 0.009 metrau ciwbig (1 bocs)

Scope and Content

Mae'r fonds yn cynnwys Llyfrau Cyfrifon Casgliadau, 1871-1912, a Llyfr yr Ysgrifennydd, 1898-1902.

Administrative / Biographical History

Adeiladwyd y capel cyntaf ym 1774, a'i alw ar ôl y cae y'i codwyd arno sef 'Llain Bwlch y Gwynt', ym mhlwyf Caron-is-clawdd, Sir Aberteifi. Helaethwyd yr adeilad hwn ym 1809, ond ym 1833 codwyd yr ail gapel ar y safle. Ychwanegwyd oriel at y capel hwn fel rhan o'r gwaith adnewyddu ym 1865.
Ffurfiwyd Cymdeithas Eglwysig yn yr ardal yn Nhanyrallt ym 1744, a symudodd y gynulleidfa yn gyntaf i Benlan ym 1758, wrth y dref, cyn iddynt godi'r capel cyntaf ym Mwlchgwynt. Mae'r Capel yn rhan o Ddosbarth Caron-Llanbedr yn Henaduriaeth De Aberteifi.

Arrangement

Trefnwyd ar sail cynnwys yn LlGC yn ddwy ffeil: Llyfrau Cyfrifon Casgliadau a Llyfr yr Ysgrifennydd.

Access Information

Disgwylir i ddarllenwyr sydd am ddefnyddio papurau diweddar yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru lofnodi'r ffurflen 'Papurau modern - gwarchod data'.

Acquisition Information

Adneuwyd gan Mr Cyril Evans, Tregaron, Rhagfyr 2001.; 0200204876

Note

Adeiladwyd y capel cyntaf ym 1774, a'i alw ar ôl y cae y'i codwyd arno sef 'Llain Bwlch y Gwynt', ym mhlwyf Caron-is-clawdd, Sir Aberteifi. Helaethwyd yr adeilad hwn ym 1809, ond ym 1833 codwyd yr ail gapel ar y safle. Ychwanegwyd oriel at y capel hwn fel rhan o'r gwaith adnewyddu ym 1865.
Ffurfiwyd Cymdeithas Eglwysig yn yr ardal yn Nhanyrallt ym 1744, a symudodd y gynulleidfa yn gyntaf i Benlan ym 1758, wrth y dref, cyn iddynt godi'r capel cyntaf ym Mwlchgwynt. Mae'r Capel yn rhan o Ddosbarth Caron-Llanbedr yn Henaduriaeth De Aberteifi.

Crëwyd y teitl ar sail cynnwys yr archif.

Other Finding Aids

Ceir copi caled o'r rhestr yn CMA: Cofnodion Capeli Cymru yn LlGC 2001-.

Archivist's Note

Mai 2002.

Lluniwyd gan Martin Robson Riley.

Defnyddiwyd y ffynonellau canlynol wrth lunio'r disgrifiad hwn: Rees, D. C., Tregaron: Historical and Antiquarian (Llandyssul, 1936); Bwlchgwynt, Tregaron: Dau Canmlwyddiant y Capel, 1774-1974 (Llanbedr [Pont Steffan], 1974); [Rees, Joseph], 'Hanes Crefydd yn Sir Aberteifi' (Llsgr. LlGC 361A, [c. 1847]).

Conditions Governing Use

Amodau hawlfraint arferol.

Accruals

Mae ychwanegiadau yn bosibl.

Related Material

Ceir cofnodion eraill yn LlGC, sef llyfr nodiadau amrywiol ynglŷn â'r Capel gan gynnwys rhestri o aelodau, 1831-1834, CMA I/5940; copi o brydles ar dir er mwyn codi'r Capel, 1774, ymysg nodiadau amrywiol gan David Davies, CMA I/9648; teipysgrif o bregeth a roddwyd yn ystod gwasanaeth a ddarlledwyd o'r Capel, 1949, CMA I/27848; nodiadau am hanes yr achos yn 'Hanes Crefydd yn Sir Aberteifi' [gan Joseph Rees], yn Llsgr. LlGC 361A; cyfrifon a nodiadau parthed y Capel, 1841-1882, Llsgr. LlGC 4429A; a lluniau o'r Capel, yn LlGC Ffeil Lleoedd: Tregaron. Ceir hefyd adroddiadau blynyddol, 1907-1977 (gyda bylchau), yn LlGC. Ceir Cofrestri Bedyddiadau'r Capel, 1810-1837, yn yr Archifdy Gwladol (copi meicroffilm yn LlGC, NPR Rîl 9/3806 [Cd/11]).

Additional Information

Published